Sinds de glorietijd van Rudi Carrell, ooit heel lang geleden, is een zo hoge
onderscheiding als de Zilveren Nipkowschijf nimmer toegekend aan iemand uit
de categorie komische televisiepersoonlijkheden. Er wordt wel eens beweerd,
dat de televisiekritiek zich te weinig bemoeit met het amusement op de televisie.
Naar het oordeel van de jury, bestaande uit het Gezelschap van Televisiecritici -
een eerbiedwaardig en superieur genootschap - ligt dit vooral aan dat amusement.
|
Wanneer de zogeheten vertrossing van de omroepen aan iets kan worden afgeleid,
is het wel aan deze sector. Juist in het amusement geldt een zo hoog mogelijk
kijkcijfer als het enige Doel waarnaar gestreefd wordt. Sinds ver verleden tijden
met programma's als zo is het en Hadimassa wordt op de televisie nauwelijks de
indruk gewekt dat ook amusement iets te maken kan hebben met zaken als creativiteit
en inventiviteit. Wat er in het afgelopen seizoen gemiddeld aan amusement op de
televisie vertoond werd, maakte het kijken ernaar veelal tot een bedroevende ervaring.
|
Kees van Kooten en Wim de Bie vormden in de vaak genante 'gezelligheid' een
onge venaarde uitzondering. Door hen met een Zilveren Nipkowschijf te vergulden
krijgt hun prestatie eindelijk de eer en ruchtbaarheid die zij verdient. Reeds eerder,
bijvoorbeeld bij de prijzing van Het Gat van Nederland en Hadimassa, werden zij in
roem besloten, maar nooit zijn Van Kooten en De Bie onderscheiden als paar apart. Na
twee aanlopen is het ze nu dus definitief gelukt.
|
Toch vormen zij met z'n twee n al jaren een uitzonderlijke klasse van
amusementsverschaffers. Wat zij het afgelopen seizoen met name in Het Gat van
Nederland lieten zien borduurde in feite nog steeds voort op de roemruchte
Clich mannetjes die zij ooit voor de radio ontwierpen. Deze voormalige radiofiguren
zijn echter niet alleen televisie geworden op de wijze waarop Wim Kan in n avond
plotseling een tv-persoonlijkheid werd. Van Kooten en De Bie hebben meer gedaan dan
alleen op de buis verschijnen; zij hebben de mogelijkheden van de televisie tot
onderdeel van hun optreden gemaakt. En van de mannetjesmakerij zijn zij gegroeid tot
scheppers van een heel eigen soort televisievermaak dat steeds minder een onderdeeltje
van Het Gat van Nederland werd en steeds meer de spil waarom het hele Gat draaide.
|
In een soort essayistische toneelstukjes beschreven zij de wereld om ons heen
volgens de beste cabarettradities. Van Kooten en De Bie leveren in hun beste
momenten een sociale satire die door allerlei modieuze verschijnselen heen prikt en de
verschillende werkelijkheden van deze tijd relativeert tot een waarheid waarom
gelachen kan worden. De Zilveren Nipkowschijf wordt dikwijls gezien als een
tegenhanger van de Televizierring, zoals u weet het loon van een volksreferendum.
Het gevolg is dan ook vaak de verkiezing van een betrekkelijk elitaire figuur,
in de zin van eenzaam uitstekend buiten het bestek van massa-populariteit en
kijkcijfers. Het doet de jury bijzonder deugd dat dit jaar de prijs mag gaan naar
twee mensen die niet alleen in kwaliteit het grauwe gemiddelde ontschoten, maar
tegelijk alle kijkers zonder uitzondering aanspraken.
|
In zijn cabaretbijbel voorspelde Wim Ibo een paar jaar geleden over hen "dat het
niemand zou verbazen wanneer zij morgen een eigen cabaret-theater openden". Die
voorspelling is uitgekomen, al heeft Wim Ibo nooit bedoeld dat de televisie dit
theater zou zijn. Kees van Kooten en Wim de Bie zijn in alle huiskamers van
Nederland op gezette tijden de leuksten thuis. Waarmee tegelijk is aangetoond dat
kwaliteit niet altijd te maken hoeft te hebben met het bevredigen van slechts een
kleine besloten groep kijkers.
|
De jury hoopt dat Van Kooten en De Bie het ontvangen van de Zilveren Nipkowschijf
van het televisieseizoen 1973-1974 niet zien als een mooie afsluiting van hun werk,
een bekroning aan het eind van een succesvolle carri re.
|
Kees en Wim moeten blijven! |
(Lees ook het dankwoord van
Wim en Kees.) |