Van Kooten en De Bie zijn zonder concurrentie de grootste taalverrijkers. De afgelopen decennia voegden ze via hun tv-programma's, boeken, platen en bescheurkalenders zeker veertig woorden en uitdrukkingen aan de algemene spreektaal toe. Van al hun vondsten is 'oudere jongeren' de populairst in ons taalgebruik. Ewoud Sanders, die voor het blad Onze Taal een Top 10 samenstelde, kwam deze uitdrukking 843 maal tegen in de digitale bestanden van NRC Handelsblad, de Volkskrant, Vrij Nederland, Het Parool, Trouw, ANP-berichten en tientallen regionale dagbladen.   Sanders, wiens onderzoek naar de invloed van Van Kooten en De Bie op het Nederlands dit najaar bij Contact onder de titel 'Jemig de pemig' verschijnt, noemt de bijdrage van het duo 'ook historisch gezien een unieke prestatie'.   1. Oudere jongeren (843 vindplaatsen)   Geïntroduceerd op 25 februari 1990 [moet 10 november 1985 zijn - Redactie Simpelsite] door Koos Koets en Robbie Kerkhof. Toepasbaar op mensen die niet meer zo piep zijn, maar die dat zelf anders ervaren. Ed van Thijn, Jos van Kemenade, Jo Ritzen en Marcel van Dam werden in kranten als 'oudere jongere' bestempeld.   2. Doemdenken (666)   Doemdenken werd op 2 maart 1980 gelanceerd. Van Kooten en De Bie kondigden aan naar Nieuw-Zeeland te zullen emigreren om aan het overal in Nederland woekerende doemdenken te ontkomen.   3. Vrije jongens (609)   Uitdrukking stamt uit de negentiende eeuw, maar sinds F. Jacobse en Tedje van Es zich op 28 september 1980 als 'vrije jongens' presenteerden, wordt deze uitdrukking vrijwel uitsluitend gebruikt voor 'ondernemers die het met de wet niet al te nauw nemen'. Recent werden televisiemakers van Veronica, parkeerbewaarders, Henk Westbroek en marktkooplui als vrije jongens aangeduid.   4. Regelneef (304)   Een van de vele neven (je had ook de geilneef) op de 'Tweede Lange Avond van het Simplisties Verbond', uitgezonden op 28 januari 1977 [moet 28 april 1977 - Redactie Simpelsite]. Komt tegenwoordig in vele verbindingen voor: 'echte regelneef', 'geboren regelneef', 'grote regelneef', 'super-regelneven', 'regelneverij' en 'regelneef eerste klas' (Felix Rottenberg).   5. Krasse knarren (245)   Titel van programma dat vanaf oktober 1993 werd uitgezonden. Binnenlandse zaken gaf nog hetzelfde jaar een rapport uit met de titel 'Kwaliteit voor krasse knarren: samen werken aan een klantgerichte ouderenzorg'.   6. Positivo (243)   Afgeleid van het reli-zangduo De Positvoos ('Onze God is de beste'), werd in verschillende woordenboeken opgenomen, waaronder het Groene Boekje. Trainers worden veelvuldig als 'positvo' aangeduid. Je hebt 'positivo-liedjes', 'positivo-denken' en 'positivo-geluiden'. Zelfs wenkbrauwen kunnen in de 'positivo-stand' staan.   7. Dr. Clavan (68)   Van Kootens bijdrage aan de golf van Oost-Europadeskundigen na de Roemeense opstand in 1989. Werd soortnaam voor 'academische deskundige'. De universiteit van Utrecht bracht een lijst met wetenschappers uit onder de titel 'Mag ik dr. Clavan even?'.   8. Wethouder Hekking (62)   Synoniem geworden voor iemand die zich naar voren dringt en alles doet om in beeld te komen. Men spreekt soms ook van het 'Wethouder-Hekking-syndroom'.   9. En wel hierom (48)   Gevleugeld geworden uitdrukking van kritisch Avro-lid Cor van der Laak. De NRC kopte: 'Voetbal is goed voor het milieu, en wel hierom'.   10. Koos Koets (41)   Als we lezen over 'muziek met een hoog Koos Koets-gehalte' weten we wat er wordt bedoeld. Vorig jaar werd in Almelo een coffeeshop geopend met de naam Jemig de Pemig Mozes Kriebel.

 

Terug naar Bibliografie